zondag 31 oktober 2010

Belgische geheime dienst op zoek naar Strattmann

Uit de memoires van de voormalige Belgische premier Gaston Eyskens (1905-1988):
Door mijn belangstelling voor internationale problemen kwam ik in mijn studententijd ook in contact met de Belgische Vereniging voor Volkenbond en Wereldvrede. Die organisatie streefde de bevordering na van de vredesgedachte en de internationale samenwerking door het organiseren van congressen, lezingen en andere manifestaties. Door deel te nemen aan haar activiteiten leerde ik onder andere Paul Struye, Henri Rolin en Georges Aronstein kennen, die deel uitmaakten van de nationale leiding.
Albert-Edouard Janssen, een van mijn professoren aan de universiteit, was de nationale voorzitter van de Belgische Vereniging voor Volkenbond en Wereldvrede. Op zijn aandringen stichtte ik samen met enkele vrienden in 1929, bij het begin van het academiejaar, aan de Leuvense universiteit De Vereniging voor Volkenbond en Wereldvrede der Vlaamse Studenten, waarvan Michiel Vandekerckhove de eerste voorzitter werd. Met een ploeg enthousiaste medewerkers, van wie ik zeker Alfons Vranckx en Gerard Walschap moet vermelden, organiseerden wij voornamelijk voordrachten over internationale problemen. Eén daarvan veroorzaakte ten gevolge van het onbeholpen optreden van de Belgische Staatsveiligheid heel wat opschudding, zodanig zelfs dat ze aanleiding gaf tot interpellaties in het parlement en tot diplomatieke verwikkelingen. Het betrof een vergadering die gepland was voor 11 januari 1932 en waarop twee dominicanen, de Nederlander J.B. Kors, hoogleraar aan de Rooms-Katholieke Universiteit te Nijmegen, en de Duitser doctor S. Strattmann het woord zouden voeren over de vredesproblematiek. Dat was echter niet naar de zin van enkele Waalse studenten- en oud-strijdersorganisaties, die het gedaan kregen dat de burgemeester van Leuven en de procureur des Konings de vergadering verboden. Bovendien hield de Staatsveiligheid pater Kors aan de Belgisch-Nederlandse grens te Essen tegen en ontzegde ze hem, zonder enige reden, de toegang tot ons land. Drie dagen lang zocht de Staatsveiligheid naar doctor Strattman die hier op doorreis was. Ze hield twee andere dominicanen aan die ten onrechte voor doctor Strattmann werden aangezien. Ten slotte vond ze hem waarna hij ons land werd uitgezet.
Bron: citaat uit Gaston Eyskens, De memoires (red. Jozef Smits). Lannoo, Tielt 1993 (derde druk), pag. 29

Graag zou ik iets meer te weten komen over de dominicaan "Doctor S. Strattman". Mogelijk handelt het hier om Franziskus Maria Stratmann (1883-1971), een Duitse nogal radicaal pascifistische dominicaan die op 5 juli 1933 op verdenking van landverraad door de nazi's gevangen werd genomen. Vrienden wisten de zogenaamde "Schutzhaft" om te laten zetten in kloosterlijk huisarrest en Strattman werd van daaruit naar Rome overgeplaatst. Hij was begin jaren dertig een eenling en zijn vooruitziend commentaar op de politieke ontwikkelingen in Duitsland werd in eigen kring niet serieus genomen.

Franziskus Stratmann, juli 1938

Bronnen: 
- Die deutschen Dominikaner im "Dritten Reich" , von P. Dr. Paulus Engelhardt OP und P. Dr. Willehad Paul Eckert OP.  
- Zie ook Wikipedia
- Zie ook Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon